Η Ρωσία θρηνεί για όλους όσους έχασαν την ζωή τους στη σφαγή στο Crocus City Hall στη Μόσχα. Ο απολογισμός των νεκρών συνεχίζει να αυξάνεται, ενώ οι έρευνες για τον εντοπισμό των σορών δεν έχει τέλος. Σε όλη τη χώρα κυματίζει μεσίστια η ρωσική σημαία, ενώ ψυχαγωγικές και αθλητικές εκδηλώσεις έχουν πλέον ακυρωθεί. Ρώσοι πολίτες από όλη τη χώρα συντρέχουν στη Μόσχα για να καταθέσουν λουλούδια σε έναν αυτοσχέδιο βωμό που δημιουργήθηκε για τα θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης.
Τα αφιερώματα πληθαίνουν, ενώ πέρα από τα τριαντάφυλλα και τα γαρίφαλα που αφήνουν εδώ, οι επισκέπτες τοποθετούν κούκλες και μαλακά παιχνίδια πάνω στα λουλούδια. Αυτό συμβαίνει επειδή ανάμεσα στους νεκρούς ήταν και παιδιά. Ανάμεσα στο πλήθος εδώ υπάρχει ένα μείγμα θλίψης και οργής. «Ήταν ένα μεγάλο σοκ», λέει ο Ρομάν. «Μένω κοντά και είδα τι συνέβη από το παράθυρό μου. Είναι φρικτό και μια μεγάλη τραγωδία.»
Ποιος κρύβεται πίσω από την επίθεση – Τι λένε Ρώσοι αξιωματούχοι
Μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στη Μόσχα, τέσσερις ύποπτοι κατηγορήθηκαν για την φερόμενη εμπλοκή τους στους πυροβολισμούς, με το περιφερειακό δικαστήριο να διατάζει την παραμονής τους υπό κράτηση για δύο μήνες.
Πέρα όμως από τους τέσσερις ύποπτους, η οργάνωση Ισλαμικό κράτος προχώρησε στην ανάληψη της ευθύνης για το τρομοκρατικό χτύπημα. Μετά την ανακοίνωση αυτή, Αμερικανοί αξιωματούχοι ανέφεραν πως δεν έχουν λόγο να αμφισβητήσουν τον ισχυρισμό τους.
Παρόλα αυτά, Ρώσοι αξιωματούχοι προωθούν την ιδέα ότι με κάποιο τρόπο, η Ουκρανία βρίσκεται πίσω από τη βιαία επίθεση. Με την σειρά του, ο Πούτιν ισχυρίστηκε ότι οι τέσσερις ύποπτοι πέρασαν τα σύνορα με την βοήθεια του Κιέβου, πράγμα που ο Ζελένσκι διέψευσε κατηγορηματικά.
Τέλος, σύμφωνα με δημοσίευμα του BBC, στην ιστοσελίδα της η φιλοκυβερνητική εφημερίδα Moskovsky Komsomolets δημοσίευσε ένα αντι-ουκρανικό άρθρο γνώμης. Με τίτλο «Η Ουκρανία πρέπει να κηρυχθεί τρομοκρατικό κράτος», το άρθρο καταλήγει στο εξής συμπέρασμα: «Είναι καιρός να καταστραφεί το καθεστώς του Κιέβου… όλη αυτή η συμμορία πρέπει να πεθάνει. Η Ρωσία έχει τους πόρους για να το κάνει αυτό.»
Ρώσοι πολίτες αφήνουν λουλούδια έξω από το αυτοσχέδιο μνημείο που στήθηκε για τα θύματα της τρομοκρατικής επίθεσης
Οι προειδοποιήσεις και τα ελλιπή μέτρα ασφαλείας
Αν και η αντιμετώπιση καλά εκπαιδευμένων τρομοκρατικών πυρήνων δεν είναι εύκολη υπόθεση για τις μυστικές υπηρεσίες μίας χώρας, υπάρχουν αρκετές ενδείξει ότι η αποτυχία να αποτραπεί η επίθεση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε μεγάλα λάθη εκ μέρους των ρωσικών αρχών.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, υπήρξε δημόσια προειδοποίηση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ νωρίτερα τον Μάρτιο για «επικείμενα σχέδια τρομοκρατών να στοχεύσουν μεγάλες συγκεντρώσεις στη Μόσχα». Η προειδοποίηση, η οποία κοινοποιήθηκε επίσης ιδιωτικά στη ρωσική κυβέρνηση, υποδήλωνε ότι η Ουάσινγκτον είχε λάβει κάποιες αρκετά συγκεκριμένες πληροφορίες σχετικά με μια επερχόμενη επίθεση.
Παρά τις προειδοποιήσεις, οι ρωσικές αρχές δεν έλαβαν πρόσθετα μέτρα ασφαλείας για την προστασία τόσο μεγάλων συγκεντρώσεων, με πολλούς μάρτυρες να μιλούν για μια εξαιρετικά ελαφριά παρουσία ασφαλείας στο Crocus City Hall. Η αντίδραση της αστυνομίας στις επιθέσεις ήταν τόσο αργή που η χούφτα των επιτιθέμενων μπόρεσε να περιφέρεται στον χώρο κατά βούληση, να σκοτώσει περισσότερους από 100 ανθρώπους και στη συνέχεια να ξεγλιστρήσει χωρίς να συλληφθεί ή να πυροβοληθεί επί τόπου.
Γιατί οι ρωσικές αρχές άργησαν να αντιδράσουν
Πέρα από το γεγονός ότι οι ρωσικές αρχές δεν κατάφεραν να προλάβουν την τρομοκρατική επίθεση, σοκαριστική είναι και η καθυστερημένη αντίδραση μετά την σφαγή. «Η FSB είχε προφανώς λάθος προτεραιότητες. Είχαν κατανείμει τους κύριους πόρους τους στην Ουκρανία και στον περιορισμό της εγχώριας αντιπολίτευσης. Αυτές είναι οι προτεραιότητες που τους τέθηκαν από την κορυφή», δήλωσε ο Μαρκ Γκαλεότι, ειδικός στις ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας.
Όπως ανέφερε και ο Μαρκ Γκαλεότι, οι υπηρεσίες ασφαλείας του Ρώσου προέδρου έχουν κυνηγήσει ανθρώπους που έβαζαν like σε αντιπολεμικό περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, LGBTQ+ εφήβους που μπορούν πλέον να κατηγορηθούν για «εξτρεμισμό» απλώς και μόνο επειδή παρακολουθούν βραδιές σε γκέι κλαμπ, και ανθρώπους που καταθέτουν λουλούδια στη μνήμη του Ναβάλνι.
Ακόμη, χιλιάδες αξιωματούχοι ασφαλείας έχουν σταλεί μακριά από τις καθημερινές τους δουλειές στη Ρωσία προκειμένου να διαχειριστούν την κατάληψη των πρόσφατα κατεχόμενων τμημάτων της Ουκρανίας, συλλαμβάνοντας Ουκρανούς συμπαθούντες και σπέρνοντας τον τρόμο σε μια ξένη χώρα αντί να παρακολουθούν τις απειλές που θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια στην πατρίδα τους.
Οι ρωσικές αρχές καθυστέρησαν να αντιδράσουν
Εσφαλμένο συμπέρασμα
Υπήρχε επίσης η αίσθηση ότι η απειλή από την εγχώρια ισλαμιστική τρομοκρατία, που ήταν πάντα παρούσα κατά την πρώτη δεκαετία της διακυβέρνησης Πούτιν, είχε υποχωρήσει. Η αποστολή των ισχυρών όπλων στην περιοχή του Βόρειου Καυκάσου, σε συνδυασμό με την άδεια σε αρκετές χιλιάδες ριζοσπάστες να φύγουν για τη Συρία και το Ιράκ πριν από αρκετά χρόνια, οδήγησε στο εσφαλμένο συμπέρασμα ότι ο αγώνας κατά της ισλαμιστικής τρομοκρατίας είχε τελειώσει.
Η δυναμική που διαδραματίστηκε στην επίθεση της Παρασκευής, με τους περισσότερους από τους δράστες να είναι προφανώς ριζοσπαστικοποιημένοι πολίτες του Τατζικιστάν, είναι διαφορετική από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στις αρχές της διακυβέρνησης Πούτιν, όταν οι φερόμενοι ως δράστες φάνηκαν ότι προέρχονται από τον Βόρειο Καύκασο.
Τέλος, από την πλευρά τους, οι ουκρανικές στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες και ορισμένοι δυτικοί αναλυτές υποστήριξαν ότι το όλο θέμα ήταν ένα γεγονός που οργανώθηκε ή διευκολύνθηκε από το Κρεμλίνο για την εδραίωση της πολεμικής προσπάθειας στην Ουκρανία.